Lumen Gentium. Zeszyty misjologiczne. Nr 2/2017 (173)

Sobór Watykański II, który nazywamy przełomowym w  życiu Kościoła i nieustannie odwołujemy się do jego wskazań, ukazał szczególną misję i rolę świeckich. Podstawą było wskazanie na eklezjologię, w której punktem wyjścia jest sakrament chrztu oraz bierzmowania i ich owoce, a także powszechne powołanie do świętości (por. KDK 39).

 WPROWADZENIE

Sobór Watykański II, który nazywamy przełomowym w  życiu Kościoła i nieustannie odwołujemy się do jego wskazań, ukazał szczególną misję i rolę świeckich. Podstawą było wskazanie na eklezjologię, w której punktem wyjścia jest sakrament chrztu oraz bierzmowania i ich owoce, a także powszechne powołanie do świętości (por. KDK 39). Na podkreślenie zasługują następujące słowa: „wszystko, co powiedziano o ludzie Bożym, stosuje się na równi do świeckich, zakonników i kleru, to jednak pewne rzeczy w sposób szczególny dotyczą świeckich – kobiet i mężczyzn – z racji ich stanu i posłannictwa” (KDK 30). Dlatego mówimy o specyficznym powołaniu katolików świeckich i ich misji w życiu Kościoła powszechnego. Możemy zatem stwierdzić, że świeckość należy odczytać jako „specyficzność charyzmatyczną” tych, którzy nie przyjmują święceń i  nie podejmują konsekrowanej formy życia. Ich życie radami ewangelicznymi, które nie są zarezerwowane jedynie do stanu życia konsekrowanego oraz kapłańskiego, jest uczestnictwem w kapłańskim, prorockim i królewskim urzędzie Jezusa Chrystusa.

Nauka soborowa poświęciła świeckim odrębny dokument Apostolicam actuositatem, podkreślając apostolski charakter ich życia w Kościele oraz świecie. W ten sposób urzeczywistnia się kapłaństwo powszechne w życiu świeckich realizowane w  świecie i  prowadzące do consecratio mundi, czyli uświęcania go niejako od wewnątrz. Idąc za myślą ojców soborowych, warto podkreślić, że posłannictwo świeckich nie jest zaleceniem, ale „obowiązkiem”, który wynika ze związku z Jezusem Chrystusem oraz odpowiedzialności za życie i kształt Kościoła w świecie. Apostolsko-posłanniczy charakter życia świeckich nabiera jeszcze większego kolorytu w  świetle Konstytucji duszpasterskiej o  Kościele w  świecie współczesnym Gaudium et spes, w  której odczytujemy dia- 4 Wprowadzenie logiczny sposób ewangelizacji. Zarówno misje ad intra, jak również ad gentes są powołaniem, a nie wyselekcjonowanym posłannictwem „niektórych” ludzi Kościoła. Z  tego względu Dekret o  działalności misyjnej Kościoła Ad gentes divinitus stwierdza: „Wszyscy bowiem wyznawcy Chrystusa, gdziekolwiek się znajdują, są zobowiązani tak okazywać świadectwem słowa i przykładem życia nowego człowieka, (…) aby inni widząc ich dobre czyny, chwalili Ojca i  pełniej pojęli prawdziwy sens życia ludzkiego i powszechną więź wspólnoty ludzkiej” (DM 11). Słowa te nabierają jeszcze większego znaczenia w świetle nauczania św. Jana Pawła II zawartego w Christifideles laici i w odniesieniu do misji w Redemptoris missio. W punkcie 71 papież bardzo wyraźnie podkreśla znaczenie świeckich: „Ten obowiązek spoczywa na nich w sposób szczególny w tych okolicznościach, w których tylko przez nich ludzie mogą usłyszeć Ewangelię i poznać Chrystusa. Ponadto ze względu na właściwy im charakter świecki mają szczególne powołanie, by «szukać Królestwa Bożego, zajmując się sprawami świeckimi i kierując nimi po myśli Bożej»”. Współczesne wyzwania pojawiające się wobec Kościoła i jego posłannictwa bardzo wyraźnie wskazują na „czas świeckich” w  jego życiu i misyjności. Z tego względu właściwe odczytanie i rozumienie „charyzmatu świeckich” oraz jego miejsca w Kościele i świecie jest nieodzowne. Niniejsza publikacja, podejmując wielowątkowo i  wieloaspektowo ten problem, stara się podkreślić najistotniejsze elementy misyjności świeckich oraz wynikających z niej posłannictwa, apostolstwa, duchowości, aktywności eklezjalnej, form działalności ewangelizacyjnej. Opracowanie podejmuje próbę nakreślenia obecnego stanu w tym względzie, jak również perspektywiczność formacji i działania.

Ks. prof. UKSW dr hab. Marek Tatar, Kierownik Katedry Mistyki Chrześcijańskiej UKSW w Warszawie