Bł. Maria od Męki Pańskiej

Błogosławiona Maria od Męki Pańskiej, której wspomnienie liturgiczne obchodzimy 15 listopada, w darze dla Kościoła i świata pozostawiła Zgromadzenie Franciszkanek Misjonarek Maryi, poświęcone misji powszechnej Kościoła poprzez kontemplację i apostolstwo.

Dokumnety Kościoła o Marii od Męki Pańskiej
     Dekret o heroiczności cnót informuje, że Maria od Męki Pańskiej była szlachetną kobietą, która dźwigając krzyż wielu przeciwności i wpatrując się nieustannie w Ukrzyżowanego, w sposób szczególny przyczyniła się do rozwoju misyjnego dzieła Kościoła, zakładając w drugiej połowie XIX wieku pierwsze żeńskie zgromadzenie misyjne, formując i wysyłając swe siostry do 30. krajów świata.
     W dniu jej beatyfikacji, która miała miejsce w Niedzielę Misyjną 2002 r. w Rzymie, Jan Paweł II podkreślił u niej ogromną miłość do Kościoła i zachęcił wszystkie siostry, aby trwając w głębokiej jedności z Kościołem, wprowadzały innych, zwłaszcza niewierzących, w tajemnicę miłości, której na imię Jezus Chrystus.

     Maria od Męki Pańskiej, z domu Hélène Marie Philippine de Chappotin de Neuville, urodziła się 21 maja 1839 r. w Nantes, we Francji, w katolickiej rodzinie szlacheckiej. Od dzieciństwa odznaczała się wiarą, spostrzegawczością i głębią refleksji. Posiadała liczne dary, które czyniły z niej inicjatorkę zabaw dziecięcych. Kiedy była jeszcze mała, po raz pierwszy świadomie przeżyła przywiązanie do Kościoła. Państwo papieskie było wówczas zagrożone, dlatego mała Helenka w obronie papieża była nawet gotowa zaciągnąć się do wojska. To umiłowanie Kościoła i papieża oraz duchowość ekspiacyjna, propagowana przez szkołę francuską, która wpłynęła na kształtowanie się duchowości Założycielki, znajdą potem swe istotne miejsce w charyzmacie założonego przez nią Zgromadzenia FMM, w którym każda z sióstr „ofiaruje swoje życie za Kościół i zbawienie świata”.
     Kiedy Helena była nieco starsza, ich rodzinny dom w Bretanii odwiedził biskup z Ameryki Północnej. Rozmawiał z nią o smutnym losie rodzimych mieszkańców tego kontynentu, którzy jeszcze nie znali Jezusa. Helena, jakby wzbraniając się przed czymś, oznajmiła, że nie może opuścić mamy, ale na koniec rozmowy, wielkodusznie przytaknęła biskupowi: „Tak Ekscelencjo, będę misjonarką”. Być może już wtedy przeczuwała swoje życiowe powołanie i że będzie to powołanie misyjne.
     W kwietniu 1856 r., podczas rekolekcji dla Dzieci Maryi, miała pierwsze doświadczenie Boga, który wzywał ją do całkowitego daru z siebie. Jednakże niespodziewana śmierć matki opóźniła realizację powołania zakonnego. W grudniu 1860 r., zafascynowana ideałem prostoty i ubóstwa św. Franciszka, wstąpiła do klarysek, za zgodą bp. Nantes. Tam niebawem doświadczyła nadprzyrodzonej interwencji. W dniu 23 stycznia 1861 r. usłyszała w sercu tajemniczy głos, który zapraszał ją do oddania życia za Ojca Świętego: „Czy chcesz być ukrzyżowana w miejsce Ojca Świętego? Odpowiedzią była jej całkowita zgoda. W przyszłości, czego jeszcze wtedy nie wiedziała, nie tylko ona, ale także każda z sióstr jej zgromadzenia ofiaruje się za Kościół i zbawienie świata przez działalność misyjną, kontemplację i ofiarę. Podczas doświadczenie mistycznego z dnia 23 stycznia Bóg obdarował ją także nowym imieniem, o czym tak wspominała: „Spadły na mnie jako konsekracja słowa i to imię: Maria, Ofiara Jezusa, i to Jezusa ukrzyżowanego. Wierzę, że jest to moje imię z nieba, wbrew wszelkiej ludzkiej woli. Jego pierwsza część to konsekracja mego powołania, druga jest obrazem mojej przyszłości”.  
     To doświadczenie naznaczyło całe jej życie. Niedługo potem, poważnie zachorowała i musiała opuścić klasztor klarysek. Kiedy odzyskała zdrowie, jej kierownik duchowy pokierował ją do Zgromadzenia Sióstr Maryi Wynagrodzicielki, do którego przyjęto ją w maju 1864 r. W Tuluzie, 15 sierpnia tego samego roku, podczas obłóczyn otrzymała habit i imię zakonne Marii od Męki Pańskiej.
     W marcu 1865 r., jeszcze jako nowicjuszka, została posłana do Indii do wikariatu apostolskiego Madury, powierzonego Towarzystwu Jezusowemu (jezuitom). Miała wówczas 26 lat. Opuszczała ojczyznę, wsiadając na statek w Marsylii. To wielkie portowe miasto w XIX wieku było świadkiem odjazdu setek misjonarzy. Najczęściej żegnało ich na zawsze, gdyż nie było wtedy urlopów ani powrotów. Historia upamiętniła tę prawdę, stawiając statuę św. Weroniki ocierającej twarz Pana Jezusa – obydwoje zapłakani i zapatrzeni w morze – z umieszczonym napisem: „W darze misjonarzom wyjeżdżającym z tego wysokiego miejsca, żeby głosić naszym braciom na całym świecie Dobrą Nowinę o Jezusie Chrystusie”. Ktoś, kto stawiał tę statuę, wiedział, że powołanie misyjne jest ofiarą.
     W Indiach siostry wynagrodzicielki pracowały w formacji sióstr lokalnego zgromadzenia, były też zaangażowane w inne dzieła apostolskie. Maria od Męki Pańskiej swoje pierwsze śluby złożyła w dniu 3 maja 1866 r. w Madurze. Jej zalety sprawiły, że wkrótce została przełożoną lokalną, a w lipcu 1867 r. przełożoną prowincjalną trzech indyjskich klasztorów sióstr wynagrodzicielek. Pod jej kierownictwem, zarówno w dziełach apostolskich, jak i w życiu wspólnotowym, kwitły gorliwość i regularność. Z szacunkiem odnosiła się do miejscowej ludności, do wartości ewangelicznych istniejących w ich wierzeniach i kulturze, uczyła się miejscowych języków, by jeszcze skuteczniej służyć ludziom i głosić im Jezusa. Doświadczała też niewygód życia misyjnego – trudnego klimatu, różnic mentalności, chorób. Zapadła na uciążliwą chorobę, której konsekwencje ponosiła do końca życia. Ale zyskała o wiele więcej – bogate doświadczenie pracy misyjnej, umiłowanie misji, co pomogło jej w kształtowaniu charyzmatu nowego zgromadzenia, które miała wkrótce założyć.
     Jako prowincjalna sióstr wynagrodzicielek w 1874 r. była inicjatorką nowej wspólnoty w Ootacamund, w wikariacie apostolskim Coimbatore, który powierzony był misjonarzom Misji Zagranicznych z Paryża. W tym czasie w Madurze wynikły nieprozumienia odnośnie sposobów realizowania misji i formacji sióstr z lokalnych zgromadzeń do tego stopnia, że w czerwcu 1876 r. dwadzieścia sióstr wynagrodzicielek, wśród nich Maria od Męki Pańskiej, kierując się sumieniem, opuściło swoje zgromadzenie. Zebrały się w Ootacamund, gdzie znalazły się pod jurysdykcją bp. Josepha Bardou, wikariusza apostolskiego Coimbatore. Niedługo potem Maria od Męki Pańskiej razem z trzema siostrami – Marią od św. Jana Chrzciciela, Marią od Niepokalanego Serca i Marią od św. Aniołów – udała się do Rzymu, by uregulować sytuację odłączonych sióstr. Dnia 6 stycznia 1877 r. otrzymała od papieża Piusa IX pozwolenie na założenie nowego zgromadzenia, poświęconego misjom, pod nazwą Misjonarki Maryi.
     Zgodnie z sugestią Kongregacji Rozkrzewiania Wiary, dziś Ewangelizacji Narodów, Maria od Męki Pańskiej w kwietniu 1877 r. otworzyła nowicjat w Châtelets we Francji, gdzie zaczęły przybywać młode dziewczęta pragnące poświęcić się misjom. W tym samym roku – obok Ootacamund – powstała druga placówka w Indiach w Coimabatore, do których posyłano pierwsze nowicjuszki z Europy do współpracy oraz ożywienia i podtrzymania działalności misyjnej w tym kraju. Pięć lat później Maria od Męki Pańskiej uzyskała pozwolenie na otworzenie domu w Rzymie, co uważała za szczególną łaskę. Tam, dzięki znajomości z generałem franciszkanów o. Bernardynem z Portogruaro i o. Rafałem Delarbre, który został jej kierownikiem duchowym, jej duchowość na nowo odnalazła franciszkański wymiar. W Rzymie, w dniu 4 października 1882 r., w kościele Aracoeli została przyjęta do Trzeciego Zakonu Regularnego św. Franciszka, do którego – na mocy dokumentu KRW z 12 sierpnia 1885 r. –przyłączono całe zgromadzenie, przyjmując nazwę Franciszkanek Misjonarek Maryi.
     Życie Marii od Męki Pańskiej naznaczone było radościami, ale również trudnościami powołania apostolskiego i założycielskiego. Niełatwym doświadczeniem było, z pewnością, pozbawienie jej urzędu przełożonej zgromadzenia, co nastąpiło w marcu 1883 r., spowodowane przez działania nieprzychylnych jej ludzi. Jednakże już następnego roku, po przebadaniu sprawy, została zrehabilitowana i podczas kapituły w lipcu 1884 r. ponownie wybrana przełożoną generalną swego zgromadzenia.
     Zgromadzenie Franciszkanek Misjonarek Maryi, popierane przez oficjalne dokumenty KRW, bardzo szybko zaczęło się rozwijać. Stolica Apostolska w dniu 12 sierpnia 1885 r. wydała „Dekret pochwalny Zgromadzenia” podpisany przez kard. Giovanniego Simeoni, prefekta KRW. Dokument ten był oficjalnym, chociaż nie definitywnym, wyrazem aprobaty zgromadzenia ze strony Kościoła, co stało się źródłem ogromnej dynamiki i ekspansji misyjnej sióstr FMM. Oficjalna akceptacja Zgromadzenia Franciszkanek Misjonarek Maryi nastąpiła 17 lipca 1890 r. dekretem KRW, a 11 maja 1896 r. Kongregacja Rozkrzewiania Wiary dokonała definitywnego zatwierdzenia jego Konstytucji, co jednocześnie otworzyło drogę do ekspansji i rozwoju.   
     Maria od Męki Pańskiej z wielką uwagą troszczyła się o istniejące już domy w Indiach i w Europie, ale także o zakładanie nowych placówek w krajach misyjnych. W końcu XIX wieku kolejne misje założyła w Tunezji, Kongo Belgijskim, Mozambiku, na Cejlonie oraz w Chinach, gdzie siostry FMM dotarły do odległych regionów, na które nigdy wcześniej nie dotarła kobieta misjonarka z Europy. Wszędzie zakładała dzieła służące człowiekowi z troską o jego edukację i katechizację. Organizowała placówki służby zdrowia: leprozoria, przychodnie i szpitale, by wyjść naprzeciw cierpiącemu człowiekowi.
     Maria od Męki Pańskiej była mocno zaangażowana w akcję społeczną. Organizowała nowe miejsca pracy dla młodych kobiet, oferując im formy kształcenia zawodowego i formację chrześcijańską. Zakładała drukarnie w Europie, Afryce, Azji i Ameryce Północnej, starając się, by słowo Dobrej Nowiny dotarło do jak najszerszej liczby odbiorców. Wydawane przez zgromadzenie FMM czasopisma misyjne – „Annales” i „Almanach” – były źródłem informacji misyjnych i wzbudzały w Europie ducha misyjnego, przyczyniając się do duchowego i materialnego wspierania misji. Podczas I Kapituły Generalnej, która miała miejsce w 1896 r., zgromadzenie FMM posiadało 7 prowincji, 32 placówki w 14. krajach na czterech kontynentach. W latach 1896 –1904 r. powstało ponad pięćdziesiąt nowych placówek, większość w krajach misyjnych. W tym czasie zgromadzenie dotarło do Myanmaru, na Madagaskar, do Japonii, Chile i Macao.
     Maria od Męki Pańskiej troszczyła się nie tylko o zewnętrzną organizację dzieła, ale przede wszystkim o formację duchową swoich sióstr. Obdarzona niezwykłą zdolnością pracy, znajdowała czas na redagowanie licznych pism formacyjnych, jak i częstą korespondencję do swoich misjonarek rozproszonych po całym świecie, wskazując im na życie charyzmatem jako drogę do świętości. Z kontemplacji wielkich tajemnic wiary czerpała moc i siłę do wypełniania swego powołania założycielki misyjnego zgromadzenia, troszcząc się o osobiste zjednoczenie z Bogiem Trójjedynym, źródłem życia i miłości. Wypełniając z woli Bożej tę rolę oraz doświadczając trudów życia misyjnego, wiedziała, że tylko Prawda i Miłość (Miłość Prawdy i Prawda Miłości) oraz ufność w Boże prowadzenie są niezbędne w realizacji Bożych planów i zamiarów. Naśladując Chrystusa w Jego drodze paschalnej, w sposób szczególny koncentrowała swoje życie wokół tajemnicy Eucharystii, czyniąc Jezusa obecnego w Najświętszym Sakramencie, wystawionego i adorowanego, „Największym Misjonarzem” zgromadzenia. Postawa Maryi – „Oto ja służebnica Pańska” – bez reszty oddanej sprawom Bożym, była dla niej i jej sióstr wzorem dyspozycyjności misyjnej. Otwierając swe zgromadzenie na niezmierzone horyzonty misji, pragnęła iść do wszystkich w prostocie i ubóstwie św. Franciszka z Asyżu, żyjąc duchem ewangelicznym.
     W roku 1900 siedem sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi, wraz z ojcami franciszkanami oraz liczną grupą katolików świeckich, poniosło śmierć męczeńską w Chinach. Siostry męczennice beatyfikowano w roku 1946 w Rzymie, tam też podczas Wielkiego Jubileuszu w roku 2000 kanonizowano je w grupie 120 męczenników chińskich. Śmierć siedmiu sióstr FMM było dla Marii od Męki Pańskiej wielkim bólem, ale też i radością, że jest matką duchową tych misjonarek, które umiały żyć ideałem swojego powołania aż do przelania krwi.
     Wyczerpana zmęczeniem z powodu nieustannych podróży i codziennej ciężkiej pracy Maria od Męki Pańskiej zmarła po krótkiej chorobie w San Remo w dniu 15 listopada 1904 r., zostawiając ponad dwa tysiące sióstr i osiemdziesiąt sześć domów zakonnych na czterech kontynentach. Jej doczesne szczątki spoczywają w prywatnej kaplicy domu generalnego sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi w Rzymie.
     Proces informacyjny do jej beatyfikacji i kanonizacji otwarto w San Remo w lutym 1918 r. A dekret o heroiczności cnót Marii od Męki Pańskiej został uroczyście ogłoszony przez papieża Jana Pawła II w dniu 28 czerwca 1999 r. Uzdrowienie jednej z sióstr FMM, dotkniętej nieuleczalną choroby gruźlicy płuc i kręgosłupa (choroba Potta), uznano 5 marca 2002 r. jako cud udzielony przez Boga za wstawiennictwem Marii od Męki Pańskiej.
     Beatyfikacji Marii od Męki Pańskiej dokonał Jan Paweł II w Światowy Dzień Misyjny 20 października 2002 r.

s. Anna Miśkowiec FMM

Modlitwa

     Boże, któryś cudownym zrządzeniem swej Opatrzności przywiódł służebnicę Twoją bł. Marię od Męki Pańskiej do założenia Zgromadzenia Franciszkanek Misjonarek Maryi, poświęconego misji powszechnej, błagamy Cię, racz wsławić ją i udzielić nam łask, o które prosimy za jej wstawiennictwem. Spraw zwłaszcza, abyśmy uczyli się od niej spełniać zawsze Twoją Boską wolę i wzrastać nieustannie w Twej świętej miłości. Amen.

Zgromadzenie Franciszkanek Misjonarek Maryi obecnie liczy ponad sześć tysięcy sióstr z 80 narodowości i pracujących w 76. krajach świata.
Dom Prowincjalny Prowincji Europy Środkowej i Wschodniej znajduje się w Warszawie.
Siostry FMM
ul. Racławicka 14
02-601 Warszawa

Link do prezentacji o życiu Błogosławionej: http://www.fmm.org/fmm/allegati/420/MP.Hist.PicturesEngl.swf