KATECHEZA DLA KLAS IV–VI PRZYGOTOWUJĄCA DO AKCJI KOLĘDNICY MISYJNI DLA DZIECI W DR KONGA

Temat: Orzeszek arachidowy do pomocy gotowy!

Cel ogólny:  Przedstawienie  akcji  Kolędnicy  Misyjni  Dzieciom w DR Konga i zachęcenie do udziału w niej.

Cele szczegółowe

Uczeń:

• własnymi słowami opowiada o akcji Kolędnicy Misyjni;
• pokazuje na mapie DR Konga, rozpoznaje flagę tego kraju;
• wymienia kilka znaczących informacji na temat DR Konga oraz sytuacji dzieci i pracy misjonarzy w tym kraju;
• samodzielnie opowiada o uprawie i właściwościach orzeszków ziemnych;
• wykazuje postawę wdzięczności za codzienne jedzenie, potrafi je szanować;
• potrafi modlić się za wspólnotę Kościoła na całym świecie.

Metody dydaktyczne

Rozmowa kierowana, pokaz, film, praca z kartą pracy.

Potrzebne materiały

Spot akcji Kolędnicy Misyjni (sprzęt do wyświetlenia), mapa świata, zdjęcia, grafiki i zdjęcia z załączników, nagrania z załączników i/lub YT, karta pracy z załącznika, klej dla każdego dziecka, pamiątki i plakat akcji Kolędników 2024/2025 (do kupienia: https://misyjny-sklep.missio.pl/), orzeszki ziemne do poczęstowania dzieci, ewentualnie rekwizyty z DR Konga.

PRZEBIEG ZAJĘĆ

Rozpoczęcie

1. Modlitwa na rozpoczęcie.
2. Czynności organizacyjne.
3. Wprowadzenie do tematu.

• Częstujemy dzieci orzeszkami ziemnymi. Pytamy, czy wiedzą, co to są za orzechy i jak je nazywamy (ziemne, arachidowe, fistaszki). Pytamy, czy lubią taką przekąskę oraz co można z nich zrobić.

• Wyjaśniamy: Może dziwicie się, że na lekcji religii mówimy o orzeszkach ziemnych. Ale to dlatego, że temat dzisiejszej lekcji brzmi: „Orzeszek arachidowy do pomocy gotowy!”. Ogarnęło was jeszcze większe zdziwienie, prawda? Jak orzeszki mogą pomagać i komu…?

• Rozdajemy dzieciom po jednej pamiątce kolędniczej dla każdego dziecka (do kupienia: https://misyjny-sklep.missio.pl/ lub do wydrukowania z załącznika 1). Zobaczcie, oprócz tych orzeszków, których spróbowaliśmy, mam też dla was „orzeszki”, które w tym roku są pamiątką misyjnego kolędowania. A to dlatego, że bardzo dużo orzeszków ziemnych uprawia się i zjada w kraju, do którego z pomocą wyruszają w tym roku kolędnicy misyjni. To znaczy dla Demokratycznej Republiki Konga. Dzisiaj dowiecie się, co to za kraj i jak fistaszki mogą pomóc naszym kolegom i koleżankom w tym dalekim państwie Afryki.

Rozwinięcie

1. Rozdajemy dzieciom wydruki z załącznika 2 – zdjęcie rośliny, a duży wydruk wieszamy na tablicy. W czasie wypowiedzi dopisujemy obok zdjęcia odpowiednie hasła, które dzieci przepisują do zeszytu.

Orzeszki ziemne pochodzą z Ameryki Południowej i tam były uprawiane już 1500 lat przed narodzeniem Chrystusa, ale dzisiaj są wszędzie tam, gdzie jest ciepły klimat, również w Afryce Centralnej.

DO ZAPISANIA: ORZESZKI ZIEMNE ROSNĄ MIĘDZY INNYMI W AFRYCE.

• Chociaż w nazwie mają słowo „orzech”, to nie są orzechami, tylko roślina- mi strączkowymi z rodziny bobowatych. Zalicza się je do… grochu.

DO ZAPISANIA: ROŚLINA STRĄCZKOWA.

• Roślina ta osiąga wysokość 50–70 cm. Żeby zawiązać strączki, czyli to, co znamy jako łupinkę orzecha, potrzebuje dobrej gleby, odpowiedniej wilgotności i ciepła. W każdym strączku ma od 1 do 4 ziaren, czyli orzeszków. Nazywamy je „ziemnymi”, bo owoce dojrzewają pod powierzchnią ziemi.

DO ZAPISANIA: DOJRZEWAJĄ POD POWIERZCHNIĄ ZIEMI.

• Są bardzo dobre dla zdrowia. Zawierają bardzo dużo protein, czyli białek, których nasz organizm potrzebuje do tego, żeby rosnąć, budować mięśnie i nie chorować. Mają też bardzo dużo niacyny, czyli składnika, który nazywamy witaminą B3 lub PP. Dzięki niej nasz mózg się uspokaja, lepiej myśli, a my lepiej śpimy i mniej się denerwujemy.

DO ZAPISANIA: MA DUŻO PROTEIN, WITAMIN I INNYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH.

• Ponieważ orzeszki ziemne są zdrowe i dają nam dużo energii, to znaczy są bardzo kaloryczne, są niezwykle pożywne. W miejscach, gdzie brakuje jedzenia i wartościowych składników odżywczych, są wspaniałym pożywieniem, szczególnie dla dzieci. Posłuchajcie sami. Oglądamy z dziećmi wywiad (lub fragment wywiadu) z s. Damianą Żoczek (załącznik 3 i/ lub https:// tinyurl.com/YTKM20242025KONGO).

2. Prowadzimy dialog z dziećmi z wykorzystaniem dużych wydruków z załącznika 4.

Mam nadzieję, że słuchaliście uważnie. W jakim kraju pracowała s. Damiana? Co tam robiła? Co mówiła o sytuacji dzieci w DR Konga?

Spójrzcie na mapę. Tutaj, w samym środku Afryki, jest bardzo duży kraj. O wiele większy niż Polska. Ten kraj nazywa się Demokratyczna Republika Konga. Zapisujemy tę nazwę na tablicy. Wieszamy obok mapy flagę.

To jest flaga DR Konga. Obowiązuje od 20 lutego 2006 r. Kolor niebieski oznacza pragnienie pokoju w całym kraju, kolor czerwony symbolizuje krew przelaną przez wiele osób, które zginęły w walce o niepodległość, a kolor żółty (zarówno pasy, jak i gwiazda) ukazuje świetlaną przyszłość kraju.

Pokazujemy i wieszamy obok mapy kilka zdjęć z DR Konga. Kontynuujemy wypowiedź: Przez wiele wieków ten kraj nie mógł cieszyć się wolnością. Był kolonią podległą innym krajom. Jako niepodległy kraj jest dosyć młody. Ma dopiero niecałe 70 lat! Dla porównania, nasz kraj, Polska, ma ponad tysiąc sto lat! To spora różnica. Dlatego mieszkańcy DR Konga jeszcze nie do końca potrafią nim kierować. Każdy chciałby w nim rządzić. Dlatego wciąż toczą się tam walki i wojny. To sprawia, że wiele rodzin musi uciekać ze swoich domów, musi migrować. Dzieci nie mają stałego miejsca do życia.

• DR Konga to kraj bardzo bogaty, ma wiele zasobów naturalnych, m.in.: diamenty, kobalt i lit. Te ostatnie są niezbędne do wytwarzania baterii do samochodów elektrycznych i smartfonów. Niestety to nie Kongijczycy wydobywają te surówce, ale bogate, europejskie lub amerykańskie firmy. Mieszkańcy Konga są wykorzystywani do pracy w kopalniach. Szczególnie dzieci, którym płaci się bardzo, bardzo mało albo wcale.

Bardzo dużo dzieci w DR Konga pracuje, zamiast chodzić do szkoły. Są zatrudniane nie tylko w kopalniach, ale też przy wyrobie cegieł czy jako służący u bogatych rodzin.

Mimo trudnych warunków życia dzieci w Kongu są bardzo radosne. Potrafią się cieszyć tym, co mają. Same robią sobie zabawki. Nie marudzą, nie płaczą. Chętnie zajmują się swoimi obowiązkami, bo wiedzą, że każdy w rodzinie ma coś do zrobienia. Oglądamy z dziećmi nagranie z DR Konga – https://tinyurl.com/YTKM20242025KONGO.

• Rozdajemy dzieciom wydruki z załącznika 5. Prosimy o wklejenie pod tematem i rozwiązanie zadań.
• Kontynuujemy pogadankę.
  • Powiedzieliśmy, że kiedy brakuje witamin i jedzenia, orzeszki ziemne często ratują życie i zdrowie dzieciaków w DR Konga, podobnie jak w innych krajach Afryki. Jedzenie i zdrowie ciała oczywiście są bardzo ważne, ale jako ludzie mamy jeszcze dusze i psychikę. Troska o nie też jest bardzo ważna i pomaga nam rosnąć i się rozwijać. Możemy pomóc naszym braciom i siostrom w DR Konga przede wszystkim naszą modlitwą, a także przez włączenie się w akcję Kolędnicy Misyjni. Wieszamy na tablicy tegoroczny plakat kolędowania.
  • Jeśli dzieci już znają akcję, powtarzamy wraz z nimi, kim są kolędnicy misyjni. Można wykorzystać informacje zawarte na stronie: https://missio. org.pl/kolednicy-misyjni/.

Jeśli jest to nowość, tłumaczymy:

• Kolędnicy misyjni to mali i więksi misjonarze, którzy idąc od domu do domu, od rodziny do rodziny, od jednego szpitalnego łóżka od drugiego, przypominają wszystkim, że narodził się Chrystus.
  • Akcja wywodzi się z ludowej tradycji kolędowania. Na początku lat 90. dzieci i animatorzy z Ognisk Misyjnych Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci dodały do tej tradycji akcent misyjny. W 1989 r. zaczęły kolędować dzieci z Ognisk Misyjnych w kilku diecezjach, a od 1993 r. kolędują dzieci we wszystkich diecezjach w Polsce. Kolędujemy już ponad 30 lat!
  • Setki tysięcy dzieci wraz z rodzinami, wychowawcami, nauczycielami i animatorami poświęcają czas i ofiarują swoje talenty, aby przygotować stroje, dekoracje, gwiazdę, i idą kolędować w swoich środowiskach. Nie zważając na pogodę i zmęczenie, podejmują wysiłek kolędowania w szkołach, parafiach i różnych miejscowościach.
  • Dzieciaki są misjonarzami, ponieważ idąc od domu do domu, przypominają wszystkim, że narodził się Chrystus. Wraz z tym przesłaniem niosą radość i pokój Bożego Narodzenia. Są jak aniołowie w Betlejem „zwiastujący radość wielką” i głoszący: „Chwała na wysokości Bogu, a na ziemi pokój ludziom Jego upodobania”.

Zachęcamy do obejrzenia filmu o kolędowaniu: https://tinyurl.com/ YTKM20242025KONGO.

Jeśli jest czas i warunki, można pokazać fragmenty scenek kolędniczych z ubiegłych lat, np.:

• dla dzieci masajskich: https://youtu.be/Xwm-S3vRoAc

•   dla dzieci w Azji Środkowej: https://www.youtube.com/watch?v=wpGvsYjGm8A&t=50s; 

• dla dzieci w Papui-Nowej Gwinei: https://www.youtube.com/watch?v=zuIgZPHq9fM;

Podsumowanie

Boże Narodzenie przyniosło radość całemu światu. Niektórzy o tym zapomnieli, dlatego co roku kolędnicy misyjni wyruszają, żeby nieść radość Ewangelii i Bożego Narodzenia.

Przypominają też, że mamy braci i siostry na całym świecie i jesteśmy za nich odpowiedzialni.

W tym roku chcemy pamiętać szczególnie o dzieciach i misjonarzach w DR Konga. I pomóc im modlitwą oraz ofiarą duchową i materialną, bo w rodzinie ludzie sobie pomagają.

Na zakończenie zajęć pomodlimy się za dzieciaki i misjonarzy z DR Konga. Na pewno znacie modlitwę Ojcze nasz. Również Kongijczycy mówią do Pana Boga „Ojcze”. To dowód na to, że są naszymi braćmi i siostrami. My będziemy odmawiać po cichutku tę modlitwę, a o. Lucien IMC odmówi ją w języku lin- gala, czyli w jednym z języków, którym mówi się w DR Konga. Odtwarzamy nagranie, jednocześnie włączając się w modlitwę ‒ modlitwa w języku lingala.

Propozycja pracy domowej

Zachęcamy do włączenia się w akcję. Prosimy, aby dzieci zapytały rodziców, czy pozwolą im na udział w niej.

• Zachęcamy dzieci, żeby z rodzicami lub starszym rodzeństwem poszukały na profilu Facebooka PDM banerka tegorocznej akcji i ustawiły je jako własne „zdjęcie w tle”.

Prosimy o modlitwę przez cały Adwent i okres Bożego Narodzenia za dzieci i misjonarzy w DR Konga.

• Dla chętnych proponujemy wykonanie szopki z orzeszków na podstawie zdjęcia z karty pracy.

s. Monika Juszka RMI, PDM Warszawa