Historia Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci

Wszyscy powinniście uczestniczyć w tym cudzie, drodzy chłopcy i dziewczęta wspomagający misje! Z całego serca ufam, że wasi duszpasterze – biskupi i kapłani – katecheci i animatorzy, wasi rodzice i nauczyciele wezmą sobie do serca Papieskie Dzieło Misyjne Dzieci. Od samego początku swego istnienia przynosiło ono owoce misyjnego heroizmu i zapisało przepiękne karty w historii Kościoła.

Jan Paweł II, Przesłanie z okazji 160. rocznicy Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci, 6 I 2003 r.

    Początki Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci sięgają roku 1843. Powstało ono we Francji – z inicjatywy biskupa Karola de Forbin-Jansona – by ratować chińskie dzieci umierające na ulicach z głodu, bez łaski chrztu świętego. Tę dramatyczną sytuację najmłodszych mieszkańców Chin opisywali w swoich listach francuscy misjonarze pracujący w tym kraju. Biskup Karol bardzo pragnął pospieszyć im z pomocą. Sam jednak niewiele mógł uczynić. Myśl o założeniu Stowarzyszenia Świętego Dziecięctwa Pana Jezusa (taka bowiem była pierwotna nazwa PDMD) poddała biskupowi Paulina Jaricot, założycielka Dzieła Rozkrzewiania Wiary, oraz ks. Filipino de Riviere. Z ich wspólnych rozmów zrodził się pomysł, aby chrześcijańskie dzieci pomogły ratować swoich rówieśników z innych części świata, odmawiając codziennie w ich intencji krótką modlitwę i ofiarowując im miesięcznie drobną sumę pochodzącą z własnych oszczędności. Poprzez modlitwę, wyrzeczenia i pomoc materialną miały podjąć się ocalenia dzieci z różnych części świata. Dla tego szlachetnego dzieła biskup Karol pragnął poświęcił życie i fortunę rodzinną. 

   Jedną z pierwszych członkiń Stowarzyszenia Świętego Dziecięctwa Pana Jezusa była Paulina Jaricot, której system dziesiątkowy, zastosowany w Dziele Rozkrzewiania Wiary, został tu zastąpiony „dwunastkami”. Taki układ przyjęto z uwagi na Dziecię Jezus, patrona Dzieła. Analogicznie do dziesiętnego systemu PDRW „oddziały” (12 dzieci) oraz „dywizje” (114 dzieci) w dziele dzieci mnożyły się dwunastkami.

   Początkowo dorośli sceptycznie patrzyli na tę inicjatywę, ale prawdziwy entuzjazm i niezwykły zapał dzieci i ich wychowawców sprawił, że szybko zmienili zadanie, ponieważ Dzieło zaczęło przynosić zadziwiające efekty. Parvulus natus est nobis (Dziecię nam się narodziło) – mówili biskupi z Chin, Indii i Japonii obecni na Soborze Watykańskim I. A papież Pius XI w swojej encyklice Rerum Ecclesiae, apelując na rzecz apostolstwa misyjnego, na pierwszym miejscu zwrócił się właśnie do najmłodszych, bo „czyż Pan może odmówić czegoś niewinnym dzieciom”.

   Na krótko przed śmiercią Założyciela (w październiku 1844 r.) Stowarzyszenie istniało już w 65. diecezjach. W roku 1846 działało także w Belgii, Austrii, Niemczech, na Węgrzech, we Włoszech oraz w Szwajcarii, rok później w Anglii, a po kolejnych dwóch w Holandii, Irlandii, Hiszpanii i w Argentynie. W roku 1851 dotarło do Stanów Zjednoczonych Ameryki, Kanady i Meksyku; a w 1853 do Portugalii, Brazylii i Peru. Piętnaście lat po założeniu trafiło do Szkocji, Polski i Grecji, a w 1870 r. do Australii i Ekwadoru. W roku 1879 rozpoczęło działalność w Szwecji i Norwegii, w 1887 w Kolumbii, w 1890 w Urugwaju… I z każdym upływającym rokiem dołączały do niego kolejne kraje. 

   Stowarzyszenie Świętego Dziecięctwa Pana Jezusa ratowało miliony dzieci. W jednej tylko chińskiej misji (Kiangnan) w latach 1842-1922 pomoc otrzymały ok. 2 mln dzieci, które były zagrożone śmiercią. Doceniając tę niezwykłą pomoc, papież Pius XI podniósł Stowarzyszenie do rangi papieskiej. W encyklice Rerum Ecclesiae napisał: „Jakby z ramienia Dzieła Rozkrzewiania Wiary wyrastają dwa inne Dzieła: Święte Dziecięctwo Pana Jezusa oraz Dzieło św. Piotra Apostoła, które we wspomaganiu ich darami i jałmużną powinny mieć pierwszeństwo przed wszystkimi organizacjami o celach partykularnych, ponieważ są papieskie”.

   Dzieło, choć było „papieskie” i uprzywilejowane w Kościele powszechnym, miało swoją siedzibę w Paryżu. Dopiero w roku 1980 przeniesiono ją do Rzymu, do Pałacu Kongregacji Ewangelizacji Narodów, obok Sekretariatów Generalnych pozostałych Papieskich Dzieł Misyjnych. 

 ZOBACZ:

W Polsce

Jakby to było pięknie, gdyby wszystkie polskie dzieci włączyły się w dzieło niesienia pomocy misjom i aby wśród nich rozpowszechnił się zwyczaj modlitwy i codziennego ofiarowywania życia za misje.  

Jan Paweł II, Przemówienie 8 stycznia 1984 r. 

     Papieskie Dzieło Misyjne Dzieci trafiło do Polski (do Małopolski) w roku 1858. Prowadziły je siostry szarytki. Piętnaście lat później kierownictwo przejęli Księża Misjonarze św. Wincentego a Paulo. W roku 1928 wprowadzono je do wszystkich diecezjach, a jego dyrektorem krajowym został ks. Hugo Król CM, który mieszkał w Krakowie. Tam też w latach 1884-1939 wydawano periodyk Dzieła zatytułowany „Roczniki Świętego Dziecięctwa Pana Jezusa”. 

   W roku 1927 działało 857 lokalnych stowarzyszeń Dzieła w wielu diecezjach naszego kraju: krakowskiej (124), chełmińskiej (120), gnieźnieńsko-poznańskiej (113), tarnowskiej (104), katowickiej (98), lwowskiej (61), przemyskiej (39), łomżyńskiej (35), płockiej (27), wileńskiej (25), sandomierskiej (18), kieleckiej (17), warszawskiej (12), pińskiej (12), włocławskiej (11), podlaskiej (11), lubelskiej (7), częstochowskiej (3) oraz w ośrodkach emigracyjnych (20). W roku 1933 wychodziło 29 tys. egzemplarzy „Roczników Świętego Dziecięctwa Pana Jezusa”, a Dzieło liczyło wówczas 300 tys. członków zgrupowanych w 23 500 „dwunastkach” i 1564 stowarzyszeniach lokalnych. 

   Działalność Dzieła przerwał wybuch II wojny światowej. Nie wznowiono jej po zakończeniu działań wojennych ze względu na trudną sytuację w kraju, a w roku 1949 władze komunistyczne zakazały działalności wszystkim organizacjom i stowarzyszeniom katolickim. Sytuacja zmieniła się dopiero w latach siedemdziesiątych, po Soborze Watykańskim II. Dzięki intensywnej aktywności bp. Jana Wosińskiego, pierwszego po wojnie dyrektora krajowego Papieskich Dzieł Misyjnych, odżyły idee misyjne. Podczas drugiej kadencji (od 1975 r.) bp Wosiński pełnił również funkcję dyrektora Świętego Dziecięctwa Misyjnego, które wówczas otrzymało nazwę Papieskie Dzieło Dziecięctwa Misyjnego. W roku 1981 w czasopiśmie Papieskie Intencje Misyjne pojawiła się pierwsza wkładka przeznaczona dla dzieci pt. „Dzieci – dzieciom misji”, a w roku 1983 rozpoczęto wydawanie samodzielnego czasopisma dla dzieci pt. „Świat Misyjny”. 

   W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku nastąpił dynamiczny rozwój Dzieła, czego zewnętrznym wyrazem były dwa krajowe kongresy misyjne dla dzieci (26-28 VI 1995; 30 – 31 V 1998) oraz liczne kongresy diecezjalne. Od roku 1998 na Jasnej Górze odbywały się co dwa lata kongresy krajowe, zaś w latach nieparzystych kongresy diecezjalne. Jubileusz 150-lecia istnienia w Polsce Dzieło przeżywało w roku 2008. Z tej okazji Konferencja Episkopatu Polski ogłosiła rok duszpasterski 2008 Rokiem Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci. Ukoronowaniem jubileuszowych inicjatyw i wydarzeń był VII Krajowy Kongres Misyjny Dzieci w Krakowie-Łagiewnikach (28-29 maja).