Pod hasłem «Dzieci pomagają dzieciom» Papieskie Dzieło Misyjne Dzieci realizuje tysiące dzieł solidarności, wychowuje dzieci, by wzrastały w duchu otwarcia na świat i były wrażliwe na problemy rówieśników żyjących w trudnych sytuacjach.
Benedykt XVI, Przemówienie z okazji Misyjnego Dnia Dzieci, 6 stycznia 2006 r.
Papieskie Dzieło Misyjne Dzieci kładzie nacisk na taką formację dzieci, która ukazuje ich miejsce w Kościele lokalnym i powszechnym. Ognisko PDMD nie może istnieć samo dla siebie, w oderwaniu od życia wspólnoty parafialnej, ale powinno uczestniczyć w jej życiu i ożywiać ją swoim zapałem i zaangażowaniem misyjnym. Z tego powodu w formacji dzieci uwzględnione są okresy roku liturgicznego. Dzieci z PDMD przeżywają je aktywnie we wspólnocie parafialnej i ubogacają je troską o misje.
W roku liturgicznym są okresy wymagające szczególnej aktywności Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci w parafii i w środowisku lokalnej społeczności. W ten sposób w dzieciach i poprzez dzieci w całej społeczności ożywia się ducha misyjnego i pogłębia misyjną formację. Ze względu na uprzywilejowane miejsce PDMD w Kościele powszechnym nie powinno być ono w tych okresach marginalizowane lub zastępowane innymi działaniami.
Uprzywilejowany czas działalności PDMD to:
• Światowy Dzień Misyjny Dzieci ustanowiony w 1950 r. przez papieża Piusa XII, a w Polsce obchodzony 6 stycznia lub w najbliższą tej dacie niedzielę;
• Okres Adwentu i Bożego Narodzenia (kolędowanie misyjne);
• Okres Wielkiego Postu (wyrzeczenia dla misji);
• Biały Tydzień (dzieci komunijne dzieciom misji);
• Tydzień Misyjny (rozpoczynający się od Światowego Dnia Misyjnego, który zawsze przypada w przedostatnią niedzielę października);
• Diecezjalne i krajowe kongresy misyjne.
Światowy Misyjny Dzień Dzieci (6 stycznia)
Papież Pius XII w roku 1950 ustanowił dla Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci patronalne święto – Światowy Dzień Misyjny Dzieci. W naszym kraju, podobnie jak w wielu innych, obchodzony jest ono 6 stycznia. Dzieci otaczają wówczas szczególną modlitwą swoich rówieśników z innych części świata, zwłaszcza w krajach misyjnych. Tego dnia łączą się razem w modlitwie. Z okazji swego święta nie oczekują na prezenty, ale same starają się je ofiarować rówieśnikom w krajach misyjnych. Same przygotowują oprawę liturgiczną Mszy św., a na znak solidarności ze wszystkimi dziećmi świata ubierają się w stroje symbolizujące 5 kontynentów. Tego dnia do Dzieła przyjmowani są nowi członkowie, a pozostali odnawiają swoje przyrzeczenia. W wielu parafiach Misyjny Dzień Dzieci jest dniem uroczystego podsumowania misyjnej kolędy.
Adwent
Adwent, jako pierwszy okres w roku duszpasterskim, jest czasem oczekiwania i przygotowania na przyjście Jezusa Chrystusa w czasie świąt Bożego Narodzenia. Dzieci z PDM, w duchu solidarności z rówieśnikami w potrzebie, podejmują dobre postanowienia i wyrzeczenia, ofiarowują trud przemiany, modlitwę i dobre uczynki. Przeżywając okres Adwentu w duchu misyjnym:
– uświadamiają sobie swoją uprzywilejowaną sytuację (znajomość Jezusa Chrystusa i życie w przyjaźni z Nim, przynależność do Jego Rodziny – Kościoła, doświadczanie opieki i miłości rodziców, dziadków, krewnych, posiadanie dachu nad głową, odzienia i codziennych posiłków, możliwość nauki i rozwoju talentów);
– dziękują Bogu za to, co mają i kim są (za dar życia i łaskę wiary, za rodziców i bliskich, za nauczycieli i wychowawców, za dom, ubranie, jedzenie, za szkołę, pokój w kraju, talenty itp.);
– starają się być życzliwe, przebaczające i wrażliwe wobec ludzi wokół siebie. Podejmują dobre uczynki;
– włączają się w dzieła miłosierdzia w parafii/szkole;
– podejmują działania na rzecz rówieśników w krajach misyjnych (modlitwy, wyrzeczenia, jasełka, akcje typu sianko, stroiki itp.).
Okres Bożego Narodzenia
W okresie Bożego Narodzenia przygotowują jasełka misyjne, organizują bale karnawałowe i kiermasze. Jako kolędnicy misyjni odwiedzają domy, niosąc błogosławieństwo i życzenia bożonarodzeniowe, zachęcając mieszkańców parafii do udziału w misyjnym dziele Kościoła. Przebierają się za postaci z jasełek, chodzą od domu do domu, pukają od drzwi do drzwi, śpiewają kolędy, odmawiają modlitwy, opowiadają rodzinom o programach solidarności. W ten sposób ewangelizują dorosłych. Do udziału w misyjnej kolędzie dzieci należące do PDM zapraszają kolegów i koleżanki zrzeszonych w innych grupach parafialnych, członków swoich rodzin, nauczycieli i wychowawców, dorosłych ze wspólnot parafialnych.
Wielki Post
Czas Wielkiego Postu, podobnie jak Adwent, dzieci z PDM przeżywają również w duchu misyjnym. W intencji rówieśników w krajach misyjnych podejmują osobiste wyrzeczenia. Przygotowują wielkopostną skarbonkę misyjną, do której odkładają owoce wyrzeczeń i zachęcają do tego innych. Włączają się też w przygotowania nabożeństw drogi krzyżowej, adoracji krzyża i Bożego Grobu, dodając do modlitwy intencje misyjne. Własnoręcznie wykonanymi palemkami wielkanocnymi lub kartkami świątecznymi dostarczają radości wspólnocie parafialnej i wspierają fundusz dzieła misyjnego. Przeżywanie Wielkiego Tygodnia i rekolekcji wielkopostnych ubogacają tematami misyjnymi. Korzystają przy tym z własnych talentów i kreatywności np. przygotowując inscenizację.
Biały Tydzień
Dzieci przygotowujące się do I Komunii Świętej, a także te przeżywające jej pierwszą rocznicę, w sposób szczególny włączają się w PDMD. Jeden dzień Białego Tygodnia ma charakter misyjny. Podczas Mszy św. dzieci – wcześniej przygotowane na katechezie – z wdzięczności za dar Eucharystii modlą się w intencji rówieśników w krajach misyjnych i składają ofiarę na fundusz PDMD. Ten misyjny dzień uświadamia im ich „eucharystyczny” udział w misji Chrystusa, otwiera ich serca, oczy i ręce na potrzeby najmłodszych mieszkańców świata, wychowuje do misji ze względu na miłość Chrystusa i komunię z Nim. W intencji tych, którzy doświadczają głodu chleba powszedniego i eucharystycznego, podejmują modlitwę i przyjmują Komunię św. Przynoszą też kopertki – specjalnie przygotowane na tę okazję – z ofiarą z części komunijnego prezentu.
Tydzień Misyjny
Światowy Dzień Misyjny oraz następujący po nim Tydzień Misyjny – obchodzony w październiku (od 1926 r.) – jest szczególną okazją do misyjnej działalności. Każdego roku na ten dzień papież pisze orędzie misyjne, które za pośrednictwem Papieskich Dzieł Misyjnych dociera do każdej parafii razem ze specjalnie przygotowanymi na ten czas misyjnymi materiałami liturgicznymi. Gotowe teksty dają możliwość zorganizowania wspólnej modlitwy oraz złożenia darów duchowych i materialnych na potrzeby krajów misyjnych. Dzieci, korzystając ze wspomnianych materiałów, mogą również włączyć się w liturgię Eucharystii, ubogacając ją procesją z darami. A podczas nabożeństwa różańcowego mogą poprowadzić rozważania, w których swoją modlitwą obejmą misjonarzy i rówieśników w krajach misyjnych. Przygotowane na ten czas montaże słowno-muzyczne upowszechniają idee Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci oraz wskazują na uniwersalny charakter tego Niedzieli Misyjnej i Tygodnia Misyjnego. Podobnie jak organizowane wystawy, kiermasze i programy artystyczne.
Światowy Dzień Misyjny jednoczy wszystkie dzieci Kościoła, nie tylko w modlitwie, lecz również w solidarności, w niesieniu pomocy i dzieleniu się dobrami materialnymi na rzecz misji . Należy zadbać o to, aby ofiary dziecięce składane przy okazji Tygodnia Misyjnego wyrażały dar złożony Bogu i przeznaczony dla wszystkich misji na świecie (RMis 81), a więc zostały przekazane do dyspozycji papieża na fundusz solidarności PDM.
Kongresy
Kongres – wraz z okresem przygotowania do uczestnictwa w nim – jest jedną z najpiękniejszych form animacji i formacji misyjnej dzieci. To czas spotkania i świętowania wspólnot we wspólnocie, doświadczenie Kościoła powszechnego bogatego różnorodnością kulturową braci i sióstr z różnych stron świata, ale przenikniętego Duchem, który jednoczy. Dzieci uczestnicząc w kongresie, mogą spotkać misjonarzy i przedstawicieli krajów misyjnych. Przekonują się, że nie są same w wysiłkach, które podejmują na rzecz misji. Odnajdują radość spotkania z rówieśnikami, którzy w Polsce i poza jej granicami, żyją tym samym duchem, działają z tym samym zapałem i entuzjazmem. Podczas kongresów dzielą się z innymi wiarą, umacniają się wzajemnie, ubogacają pomysłami i napełniają nową siłą i zapałem.
Idea krajowych kongresów misyjnych dla dzieci zrodziła się na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Dzieło wówczas na nowo się odradzało. Entuzjazm i zapał animatorów oraz dzieci, które angażowały się w działalność misyjną, sprawiły, że powstawały nowe ogniska misyjne. W dzieciach rodziło się pragnienie dzielenia tym, co przynosiło im samym tak wiele dobra i radości w sercach – zaangażowaniem w Dzieło. Również ciekawość, jak wezwanie papieży do niesienia pomocy równolatkom w krajach misyjnych realizują koledzy w innych częściach Polski, sprawiła, że kierowały prośby o takie spotkania do s. Izabeli Rudnickiej OP, ówczesnego sekretarza krajowego PDMD.
Miejscem pierwszego kongresu była Jasną Górę, a hasłem „Dzieci wszystkich kontynentów chwalcie imię Pana”. Wzięło w nim udział 1 500 uczestników – delegatów ognisk misyjnych z całej Polski. Sukces tego pierwszego spotkania zachęcił do przygotowania kolejnego, tym razem nie tylko dla delegacji ognisk, ale wszystkich dzieci zaangażowanych i zainteresowanych Dziełem. Mali misjonarze z Częstochowy i sąsiednich diecezji do duchowych darów kongresu dołączyli trud jednodniowej pielgrzymki. II Krajowy Kongres Misyjny Dzieci (31 maja 1998 r.) zgromadził ponad 30 tysięcy uczestników. Następne ogólnopolskie spotkania odbywały się co dwa lata, również na Jasnej Górze. Ze względu na trudności, jakie przeżywali animatorzy grup misyjnych z diecezji bardziej oddalonych od Częstochowy, w roku 2006 kongres miał dwie stacje – dla dzieci z południowej części kraju w Częstochowie i z północnej w Tczewie. Spotkanie kongresowe dzieci w roku 2008 było okazją do świętowania 150. rocznicy PDMD w Polsce i z tego względu odbyło się w Krakowie przy sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Łagiewnikach. Dwa lata później VIII Krajowy Kongres Misyjny Dzieci – pod hasłem „Głośmy światu: Bóg jest Miłością” zorganizowano na Jasnej Górze. Spotkanie to w sposób szczególny poświęcono dzieciom w Libanie. Na kolejny krajowy kongres misyjny zaproszono dzieci do Warszawy, a jego główną ideą było budowanie mostu misyjnego z Janem Pawłem II. W kolejnych latach, w kontekście obchodów 1050. rocznicy chrztu Polski, włączono dzieci w przygotowania i uroczystości IV Krajowego Kongresu Misyjnego, który odbył się w dniach 12-14 czerwca 2015 r. w Warszawie. Najmłodsi swoją kongresową stację mieli w hali widowiskowo-sportowej Torwar. Wydarzenie to zgromadziło około 5 tysięcy dzieci.
Wakacje z Bogiem
Misyjną formację połączoną z aktywnym wypoczynkiem i zabawą można zaproponować dzieciom podczas wakacyjnego odpoczynku. Ta forma realizowana jest w kilkunastu diecezjach naszego kraju. Prowadzą ją diecezjalne zespoły animatorów PDM lub misyjne zgromadzenia.
Głównym celem Misyjnych Wakacji z Bogiem jest formacja chrześcijańska, której integralnym elementem jest duchowość misyjna ze szczególnym odniesieniem do PDMD. Wakacje takie prowadzone są w określonych kategoriach wiekowych przez odpowiednio przygotowanych animatorów misyjnych i dają możliwość kilkustopniowej formacji. Dzieci poznają postacie świętych, których życie złączone było z działalnością misyjną i które mogą być wzorem do naśladowania dla współczesnego dziecka. Codziennie proponowany jest blok formacji misyjnej, który zawiera rozwinięcie tematu dnia, przedstawienie postaci dnia i lekturę „Świata Misyjnego”. Formacji służą także czynności dnia codziennego, przez które dzieci wychowywane są do poszanowania przedmiotów danych im do użytku, pomieszczeń oraz – w kontekście nędzy i głodu, jakie dotykają dzieci w krajach misyjnych – do nie narzekania na posiłki.
Sekretariat Krajowy PDMD we współpracy z animatorami i moderatorami wakacyjnego wypoczynku dla dzieci z całej Polski przygotował trzyczęściowy cykl misyjnych materiałów do prowadzenia „Wakacji z Bogiem”.
Część I „Wiara moim skarbem”
Część II „Wiara darem dla innych”
Część III „Wiara buduje wspólnotę”
Zobacz nasze inne aktualności