Bilum – pamiątka kolędowania 2022/2023.

Bilum to słowo w języku tok pisin, które dla Papuasów prawdopodobnie ma najgłębsze, najważniejsze i najbardziej emocjonalne znaczenie. Oznacza „łono”, a dokładnie miejsce, z którego wypływa całe życie. Określa się nim również tradycyjne piękne sznurkowe papuaskie torby wytwarzane przez kobiety w całej Papui-Nowej Gwinei.

Chociaż słowo „torba” to zbyt mało na określenie bilum, ponieważ w jego znaczeniu kryje się i historia, i kultura, i tradycja. Bilum  ma też głębokie znaczenie emocjonalne. 

Kilka ciekawostek o bilum.

• Wykonywane jest ręcznie różnymi metodami pętelkowymi. Technika wykonania polega na skręcaniu i zapętlaniu sznurka zgodnie ze specjalnymi ruchami. Sposób wykonania przekazywany jest z pokolenia na pokolenie od stuleci. Proces wykonania bilum można opisać jako szycie, ale w Papui-Nowej Gwinei wszyscy nazywają go techniką bilum. Włókna są skręcane w sznurek i często farbowane ręcznie.

• Tradycyjnie wytwarzane jest z lokalnych materiałów roślinnych, takich jak trzcina, włókno z kory drzew, sizal, winorośl, tulipanowiec czy palma pandanus. Naturalne są również barwniki. Jednym z nich jest kurkuma.

• Bilum z włókien syntetycznych i sztucznie barwione jest produkowany jedynie dla turystów; nie jest cenione przez mieszkańców Papui-Nowej Gwinei.

• Występuje w różnych kolorach i stylach, w zależności od miejsca pochodzenia. Bilum z regionu Highlands są zwykle wykonane z wełny i jaskrawo zabarwione, podczas gdy bilum z Zatoki Perskiej wytwarza się z futra zwierzęcego lub winorośli, a jego szare kolory pochodzą z naturalnych barwników roślinnych . Niektóre bilum mają wzory geometryczne, które oznaczają przynależność ich właściciela  do określonego plemienia lub klanu. 

• Kobiety wiążą bilum wokół czoła, aby zmaksymalizować swoją siłę i uzyskać lepszą równowagę podczas transportu ciężkiego ładunku. Dzięki wytrzymałej i elastycznej naturalnej tkaninie mamy stosują bilum jako kołyski hamakowe dla niemowląt zawieszone na drzewach. Niektóre kobiety w dzisiejszych czasach używają też kieszonkowych bilum do noszenia telefonów komórkowych. Dzieci noszą bilum do szkoły zamiast plecaka zawieszone paskiem na czole.Kobiety noszą w bilum noworodki, niemowlęta i małe dzieci, co ma przypominać powrót do łona. Są otoczone tym, co uplotła matka zgodnie z tradycją plemienia. Uważa się, że dziecko w bilum jest otoczone tradycją przodków i ich opieką.

Bilum jest tegoroczną pamiątką naszego misyjnego kolędowania.

Może też być skarbonką dla Kolędników Misyjnych. Chociaż nie jesteśmy Papuasami i nie upleciemy takiego samego jak oni bilum, to jednak możemy zrobić jego polską wersję szydełkową! Tak, tak, każdy z was może wykonać własne bilum. Jak? Wyjaśni wam to najlepiej s. Leonia Pyrek, która specjalnie dla was takie bilum już zrobiła i opisała kolejne kroki jego przygotowania. A zatem do pracy!

Jak zrobić bilum?

1. Potrzebujesz: włóczkę – ok. 150 g (250 m) w różnych kolorach, najlepsza jest bawełniana (ang. cotton) oraz szydełko nr 4.
2. Na szydełku zrób łańcuszek o długości 20 cm.
3. Następnie wykonaj rząd słupków, zaczynając od drugiego oczka łańcuszka. W ostatnim oczku zrób trzy słupki i rząd słupków po drugiej stronie łańcuszka. Zakończ trzema słupkami w ostatnim oczku. Dzięki temu będziesz robić bilum „na okrągło”, bez konieczności zszywania robótki.
4. Kontynuuj szydełkowanie słupków, dowolnie zmieniając kolory włóczki. Zrób ok. 25 rzędów słupków. Końcówki włóczki ukryj, wszywając je na lewej stronie robótki. Zakończ rzędem półsłupków i przejdź do wykonania paska. Zrób 8 półsłupków w każdym rzędzie, odwróć robótkę, dodaj jedno oczko łańcuszka i kontynuuj pracę tak długo, aż pasek będzie odpowiednio długi. Drugą końcówkę przyszyj.
5. Ozdób swoje bilum pomponami, koralikami i wisiorkami. Gotowe!