Stała formacja. Lumen Gentium. Zeszyty Misjologiczne Nr 1/2024 (186)

Najnowszy numer czasopisma Lumen Gentium. Zeszyty Misjologiczne to próba spojrzenia na wartość wytrwałej, pogłębionej formacji, świadczonej ludziom nawet pod presją zagrożenia czy przemocy.

Wystarczy odrobina badawczej uczciwości i od razu widać, że misja dla przekazu wiary rozwija się lepiej tam, gdzie pojawia się ucisk, prześladowanie oraz sprzeciw wobec prawdy czy wolności.

Wprowadzenie

Paradoksalnie siła Ewangelii ujawnia się przede wszystkim w jednej prawidłowości, jaką można dostrzec, analizując realia tak samo okiem wiary, jak choćby narzędziem socjologii. Wystarczy odrobina badawczej uczciwości i od razu widać, że misja dla przekazu wiary rozwija się lepiej tam, gdzie pojawia się ucisk, prześladowanie oraz sprzeciw wobec prawdy czy wolności. Co więcej, misjonarzy warto posyłać szczególnie do rejonów, w których sytuacja wydaje się komplikować ideowo i gdzie pozornie Kościół ma bardzo mało miejsca na zbudowanie ołtarza czy ukrycie Chrystusa w tabernakulum. Oczywiście, nikt nie ma prawa szafować ludzkim istnieniem bezmyślnie. Nikt też jednak nie może odbierać wiernym tej wolności, która pozwala do końca ofiarować się Bogu – żyjąc, pracując i głosząc Ewangelię nawet pod znakiem ryzyka własnego istnienia. Wreszcie, ostatni wniosek to odkrycie, że misji rozkrzewiania objawionej wiary najbardziej sprzyja nie chwilowa prowokacja czy zderzenie się z ateistycznym systemem lub jego organem władzy, lecz stała formacja. Czasem trzeba trwać na danym terytorium latami, pozornie bezowocnie, służąc pierwszej, bardzo maleńkiej grupie wiernych z godną podziwu konsekwencją, składając jednoznaczne świadectwo i nagle, nieoczekiwanie ożywają owoce podobnej ofiary misjonarza.

Najnowszy numer czasopisma Lumen Gentium. Zeszyty Misjologiczne to właśnie próba spojrzenia na wartość wytrwałej, pogłębionej formacji, świadczonej ludziom nawet pod presją zagrożenia czy przemocy. Jej oznak nie brakuje niestety we współczesnym świecie. Dla większości jest już oczywistością, choć bardzo zaskakującą, a nawet bolesną, że Kościół w Europie ma coraz bardziej związane ręce i zamykane usta. Tak dzieje się na kontynencie, który szczególnie po drugiej wojnie światowej starał się heroicznie inicjować walkę o prawa człowieka. Dziś na Starym Kontynencie prawo w ogólności jest poddane subiektywnym upodobaniom z reguły agresywnie laickiego światopoglądu. Natomiast prawo do wolności religijnej zostało okrojone, a niekiedy nawet wyjęte z kodeksu praw człowieka. Nie uwzględnia się go w przestrzeni publicznej, ignoruje się albo nawet przekracza lub obraża z premedytacją. Tym bardziej w Europie Kościół musi prowadzić wytrwałą, autentyczną, a nie pozorną formację, która umocni sumienia na czas próby. Opór starych systemów totalitarnych wkrótce zwiotczeje.

Bolesną sytuację zagrożenia i próby przeżywa również Kościół na licznych terytoriach Ameryki Łacińskiej, która w ubiegłych wiekach właśnie katolicyzmowi zawdzięcza swój rozwój i wyraźny skok kulturowy. Dziś na terenie Nikaragui i Wenezueli potrzebna będzie stała, ale nieraz ukryta formacja dusz – to ona zagwarantuje katolikom wolność i rozwój w kierunku przyszłości. Trudno przemilczeć wreszcie dramatyczne, w zasadzie stałe zagrożenie, w cieniu którego żyją i wierzą katolicy w Afryce, spotykając się z wrogością fanatyzmu religijnego, przejawianego szczególnie przez skrajne odłamy islamu. Afryka przyjmie tylko głęboką, autentyczną formację, użyźniając krwią współczesnych męczenników glebę dzieła ewangelizacji.

Te fakty wszystkim przynoszą umocnienie w wierze, a jego zapowiedzią będą publikacje poszczególnych autorów, jakie zostały zamieszczone w najnowszym numerze czasopisma.

Artykuł ks. Daniela Nowaka opowiada o ryzyku nowego wyzwania i służby ewangelizacyjnej wobec uchodźców oraz migrantów. Na tym terytorium misyjnym, tak licznym i złożonym, nie sposób misjonować spokojnie, bez żadnych zagrożeń, z drugiej strony nie wolno Kościołowi tego terytorium zaniechać albo odpuścić.

Dla uzupełnienia powyższych rozważań w numerze znajdzie Szanowny Czytelnik teksty, w których opowiada się o solidnej, sprawdzonej formacji, która przetrwała już niejedną wojnę, zmiany i przewroty społeczne. Ksiądz Grzegorz Adamiak ukazuje skuteczną metodę formowania księży diecezjalnych, jaką służył jeszcze przed wojną jeden z męczenników płockich bp Leon Wetmański. Jego pomysł na formację okazał się, mimo wielu ofiar, silniejszy niż ideologia niemieckiego nazizmu.

W podobnym klimacie piszą ks. Mariusz Sudewicz, przedstawiając kierunki formacyjne w piśmie Pastores oraz ks. Wojciech Kluj OMI, omawiając meandry formacji duchowej oraz intelektualnej na kursie dla formatorów, jaki odbywa się corocznie na UKSW.

Im więcej zagrożeń dla Kościoła, tym mniej starcia, prowokacji, kontrowersji, lecz tym więcej głębokiej, nieraz ukrytej, bezinteresownej formacji ze strony katolicyzmu, który gotów jest służyć duszy każdego otwartego człowieka.

Mamy nadzieję, że Szacowny Czytelnik po lekturze najnowszego numeru sam wyjdzie umocniony i zdeterminowany, by solidnie przeżywać osobistą formację moralną oraz duchową i wytrwać w głębokiej wierze, aż trudny czas oporu wobec Ewangelii przejdzie do przeszłości. Życzymy wszystkim owocnej lektury, mocy ducha i głębokiego wzrostu w cnocie chrześcijańskiego męstwa.

Ks. Jarosław Tomaszewski

SPIS TREŚCI

ROZPRAWY I ARTYKUŁY

Mariusz Sudewicz, Kwartalnik Pastores jako narzędzie wspierające formację permanentną prezbiterów (s. 7)

Wojciech Kluj OMI, Misyjny wymiar kursu Formacja formatorów na UKSW (s. 59)

Paweł Zagórski CSMA, 40 lat działalności Centrum Formacji Misyjnej (s. 77)

Daniel Nowak, Ruch migracyjny – szansa czy zagrożenie dla działalności ewangelizacyjnej Kościoła (s. 87)

Monika Juszka RMI, Espiritualidad misionera – Iglesia, Obras Misionales Pontificias y Pablo Manna (s. 104)

DOKUMENTACJE

Grzegorz Adamiak, Frontowiec w misji Kościoła –zaangażowanie bp. Jana Wosińskiego w animację misyjną duchowieństwa w Polsce (s. 127)

Emilio Nappa, Papieskie Dzieła Misyjne na rzecz odnowionej misji ewangelizacyjnej w Europie w duchu misyjnym i synodalnym (s. 150)

Tadeusz Nowak OMI, Powszechność mandatu misyjnego, promocja i animacja ducha misyjnego w Kościele lokalnym (s. 159)

Dinh Anh Nhue Nguyen OFMConv, Wpływ synodalności na odnowę Papieskich Dzieł Misyjnych (s. 172)

RECENZJE

Mariola Krystecka, Krzysztof Czermak, 12 śladów na trzech kontynentach (s. 183)

Eugeniusz Sakowicz, Jarosław Różański OMI, Religia i władza. Główne nurty islamu kameruńskiego (s. 195)

ŻYCIE DLA MISJI

Jacek Placyd Górka OFM, Bp Zbigniew Tadeusz Kusy OFM i jego misyjna posługa w Afryce (s. 201)

KONFERENCJE I SYMPOZJA

Mariola Krystecka, Międzynarodowa konferencja naukowa 40 lat Centrum Formacji Misyjnej, 25 I 2024, UKSW, Warszawa (s. 221)

Łukasz Wiśniewski MIC, Sympozjum misjologiczne 25 lat marianów w Kamerunie, 24 IV 2024, UKSW, Warszawa (s. 226)

Dominika Pruszczyńska, Międzynarodowa konferencja misjologiczna Nikt nie jest na sprzedaż. Siostry zakonne na straży wolności i godności, 9-10 V 2024, UKSW, Warszawa (s. 228)

Mariola Krystecka, Wakacyjny Zjazd Misjonarzy, 17-20 VI 2024, CFM, Warszawa (s. 234)