Najlepsza publikacja o tematyce afrykańskiej 2023 roku

Publikacja „Republika Federalna Ambazonii” autorstwa o. prof. dr. hab. Jarosława Różańskiego została uznana podczas VII Kongresu Afrykanistów w Polsce za najlepszą pracę naukową wydaną w 2023 roku. Autor książki przedstawia proces poszukiwania tożsamości kulturowej i politycznej angielskojęzycznych mieszkańców Kamerunu.

Masowe protesty i strajki w 2016 r. w zachodnim Kamerunie przypomniały światu o zadawnionym tzw. problemie anglofońskim. Bardzo szybko przerodziły się one w konflikt zbrojny, który pogrążył Kamerun w najgorszym kryzysie humanitarnym od czasu uzyskania niepodległości. Zginęło w nim ok. 6000 osób, a ponad 500 000 zostało przymusowo przesiedlonych czy też przemieszczonych. Książka stara się pokazać powstawanie nowego państwa w tej części Afryki w oparciu o kolonialne dziedzictwo kulturowe. Powszechnie bowiem uważa się, że korzenie problemu anglofońskiego sięgają podziału dawnego niemieckiego protektoratu Kamerunu na brytyjskie i francuskie terytoria mandatowe i powiernicze. A trzeba sięgnąć jeszcze dalej, do niezwykle istotnego okresu poprzedzającego kolonizację niemiecką. Tam można poszukiwać zaczątków tworzenia się tożsamości zbiorowej kameruńskich anglofonów. Odrębne kolonialne formacje państwowe oraz rozwój różnic językowych i spuścizny kulturowej położyły bowiem przestrzenne i historyczne podwaliny pod budowę tożsamości anglofońskiej i frankofońskiej. Podkreślić też trzeba, iż ten konflikt i jego eskalacja, nie będąc z pewnością epizodem, domaga się głębszego i systemowego rozwiązania.

Ojciec Jarosław Różański OMI urodził się w 1961 r. w Biłgoraju. Jest prezbiterem Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej, misjologiem i religioznawcą. Studiował w Wyższym Seminarium Duchownym Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej w Obrze k. Wolsztyna (1981-1987). W 1991 r. ukończył filologię polską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Lata 1991-1993 spędził w północnym Kamerunie. Na przełomie roku 1995/1996 zapoznał się z misjami na wschodnim wybrzeżu Madagaskaru. Owocem tych pobytów były publikacje książkowe. W 1996 r. ukończył misjologię w Akademii Teologii Katolickiej (obecnie Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego) w Warszawie. W 1998 r. obronił na ATK w Warszawie pracę doktorską. W 2004 r. habilitował się w UKSW w Warszawie. W 2006 r. otrzymał tytuł prof. UKSW, a w 2014 r. tytuł prof. zwyczajnego.

Od 1987 r. jest członkiem redakcji i publicystą „Misyjnych Dróg”, od 2011 r. redaktorem naczelnym półrocznika naukowego „Lumen Gentium. Zeszyty Misjologiczne” wydawanego przez Papieską Unię Misyjną i Katedrę Misjologii na UKSW. Od października 1999 r. pracuje na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W latach 2005-2008 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Teologicznego UKSW oraz kierownika Sekcji Teologii Ogólnej, w latach 2001-2008 był członkiem oblackiego Europejskiego Biura Konferencji Misyjnej (Conférence Européenne de la Mission), od 1998 r. członkiem Komitetu Episkopatu Polski ds. Dialogu z Religiami Pozachrześcijańskimi. Należy do Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego oraz jest członkiem Stowarzyszenia Misjologów Polskich.

W swoim dorobku ma kilkadziesiąt książek naukowych, kilkaset artykułów naukowych oraz liczne publikacje popularnonaukowe. Wypromował kilkudziesięciu doktorów nauk teologicznych o specjalnościach z misjologii, teologii religii oraz teologii środków społecznego przekazu. Jest organizatorem i współorganizatorem wielu konferencji i sympozjów naukowych, także międzynarodowych.

VII Kongres Afrykanistów Polskich został zorganizowany przez Jagiellońskie Centrum Badań Afrykanistycznych oraz Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne. Odbył się na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie w dniach 23-25 maja 2024 roku.