Papieskie Dzieło Św. Piotra Apostoła

Powstanie Papieskiego Dzieła św. Piotra Apostoła wiąże się z sytuacją wielu Kościołów misyjnych w drugiej połowie XIX w., które mając kandydatów do kapłaństwa, nie posiadały jednak środków finansowych na ich wykształcenie. Bezpośrednim impulsem do poszukiwania sposobów na sprostanie tym wzywaniom był list bpa A. Cousin z Nagasaki w Japonii, w którym dzielił się on swoim zmartwieniem, że brakuje środków materialnych, by przyjąć wszystkich kandydatów zgłaszających się do seminarium. W 1889 r. kandydatów było 50, a on mógł przyjąć tylko 12. Słowa te bardzo poruszyły panią Stefanię Bigard-Cottin, która po tragicznej śmierci męża i syna postanowiła poświęcić się całkowicie pomocy misjom. Wraz z córką Joanną Bigard zaczęły organizować, najpierw wśród przyjaciół i znajomych, kwestę, aby zdobyć środki na utrzymanie jednego japońskiego seminarzysty. Ich inicjatywa spotkała się ze zrozumieniem i liczba seminarzystów objętych ich pomocą szybko się powiększała. Pozyskani ofiarodawcy zobowiązywali się do systematycznego wpłacania składek na utrzymanie seminarzystów, stając się w ten sposób pierwszymi członkami nowego dzieła misyjnego. Wkrótce dzieło to zaczęło zataczać coraz szersze kręgi.

Ważnym momentem w historii Dzieła było potwierdzenie ze strony papieża Leona XIII, który w 1893 r., z okazji otwarcia ufundowanego dzięki paniom Bigard seminarium w Kandy na Cejlonie, pochwalił ich inicjatywę w specjalnej, poświęconej seminariom w Indiach encyklice Ad extremas Orientis. Seminarium w Kandy otrzymało za patrona św. Piotra Apostoła i stąd pochodzi nazwa zainicjowanego przez panie Stefanię i Joannę Bigard dzieła pomocy misjom: Dzieło św. Piotra Apostoła.

Poparcie papieża było istotne dla rozwoju Dzieła i na jego słowa:

by katolicy zrozumieli i przekonali się, że najlepszy użytek, jaki mogą zrobić ze swych pieniędzy, to ofiarować je na tę organizację”,

panie Bigard wielokrotnie powoływały się, organizując pomoc dla seminariów misyjnych. Ponadto napis z pamiątkowego medalu wykonanego z okazji otwarcia seminarium w Kandy: „Filii tui, India, administri tuae salutis” (Twoi synowie, Indie, sługami twego zbawienia), często powtarzał się w redagowanych przez Joannę w celu poszukiwania nowych ofiarodawców pismach i ulotkach.

Następnym krokiem było uzyskanie oficjalnego poparcia Dzieła ze strony Stolicy Apostolskiej. W 1895 r. za pośrednictwem bpa Le Roy, wikariusza apostolskiego w Gabonie, Stefania i Joanna zwracają się z prośbą do papieża o aprobatę zainicjowanego Dzieła. Po otrzymaniu błogosławieństwa papieskiego panie Bigard tę samą prośbę skierowały również do francuskich biskupów. Pod koniec 1896 r. 27 biskupów oficjalnie wyraziło swoje poparcie dla nowego Dzieła, a w trzy lata później panie Bigard odwiedzają 14 biskupów poza Francją i uzyskują poparcie dla Dzieła również z ich strony.

Ważnym wydarzeniem była audiencja u papieża Piusa X. 6 II 1904 r. Joanna przedstawiła papieżowi Dzieło, jego cele, ale także trudności. Papież po dokładnym zapoznaniu się z przedstawioną dokumentacją, pobłogosławił Dzieło z ojcowską miłością. Było to ostateczne i najbardziej uroczyste potwierdzenie Dzieła ze strony Stolicy Apostolskiej przed oddaniem jego prowadzenia w inne ręce.

Po śmierci matki Joanna oddała na rzecz Dzieła św. Piotra Apostoła cały swój majątek, co wywołało jednak sprzeciw jednego z jej krewnych, który rozpoczął proces przeciwko Dziełu. Proces ten zakończy się korzystnie dla Dzieła w 1917 roku. W tym czasie siedziba Dzieła została przeniesiona do Szwajcarii, ponieważ antyklerykalne wówczas francuskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie chciało uznać jego osobowości prawnej. W swoich notatkach z tego okresu Joanna napisała:

„Wszystko wskazuje na to, że moje zadanie już się kończy. Dzieło jest zatwierdzone. (…) Pokorny instrument posłużył Bogu, aby rozpocząć Dzieło i teraz jest już nieużyteczny. (…) Ziarno wsiane w ziemię musi umrzeć”.

Wkrótce potem zaczyna rozwijać się u niej choroba umysłowa. W wieku 47 lat Joanna – po przekazaniu Dzieła pod opiekę sióstr franciszkanek misjonarek Maryi w Szwajcarii – przekracza progi zakładu zamkniętego w Alençon, gdzie spędzi 28 lat, nie odzyskując już władz umysłowych. Jej spowiednik, pisząc o tym, stwierdził:

„Jestem przekonany, że bolesne doświadczenie pani Bigard przyczyniło się bardziej do rozwoju Dzieła św. Piotra Apostoła niż wszystkie poczynania i ofiary”.

Kongregacja Rozkrzewiania Wiary dekretem z dn. 28 IV 1920 r. przejęła Dzieło pod swoją opiekę. Papież Pius XI swoim breve apostolskim z 29 VII 1925 r. patronką Dzieła ogłosił św. Teresę od Dzieciątka Jezus, a w encyklice Rerum Ecclesiae (28 II 1926) ogłosił je „papieskim” na wzór Dzieła Rozkrzewiania Wiary i Dzieła Świętego Dziecięctwa Misyjnego.

Papież Paweł VI, w wystosowanym z okazji siedemdziesiątej rocznicy powstania Dzieła, Liście apostolskim Benignissimus Deus (22 II 1965) napisał:

„Wiadomo, z jaką miłością i wzruszającą gorliwością dzieci szkół podstawowych włączają się w Papieskie Dzieło Świętego Dziecięctwa, które zapala entuzjazmem ich niewinne dusze. Postanawiamy zatem, aby Papieskie Dzieło św. Piotra Apostoła było rozwijane wśród młodzieży szkół średnich. Ufamy, że młodzież, żywa nadzieja Kościoła, który na wzór Chrystusa w sposób szczególny ją miłuje, jak również młodzieżowe stowarzyszenia katolickie potrafią zrozumieć święte ideały ludzi młodych, powołanych do kapłaństwa i chętnie włączą się w pomoc tym swoim rówieśnikom w krajach misyjnych”.

Paweł VI zaapelował w tym liście również do biskupów oraz ich współpracowników, aby każdego roku organizowali dzień modlitw o powołania i zbierania ofiar na rzecz seminarzystów przygotowujących się do kapłaństwa w krajach misyjnych.